Ik had deze week niks om over te schrijven. Gelukkig zijn er dan altijd nog films die inspiratie bieden. Sinds kort zijn mijn steun en toeverlaat de bezitter van een Cineville-pas waarmee we maandelijks onbeperkt de ‘betere’ (arthouse) films kunnen bekijken. Een tijdje terug gingen we naar een prachtige Franse film die ons beiden raakte. Het was voor ons geen ‘feest der herkenning’, maar helaas in sommige opzichten wel pijnlijk herkenbaar. Een film over leven en dood, over de kunst van het loslaten, over strijd, berusting en acceptatie.

Opgeven als optie
“Plus que jamais” gaat over Hélène en Mathieu. Zij is ernstig ziek, draagt de dood op haar schouder met zich mee. Hij wil niets liever dan dat ze blijft leven en sluit zijn ogen voor de waarheid, althans voor hoe zij de werkelijkheid wil zien. Want ondanks dat er mogelijk nog een transplantatie kan plaatsvinden waardoor ze mogelijk kan blijven leven, neigt zij ernaar die optie niet te willen lichten en wil ze de optie om juist op te geven nadrukkelijk open houden. Ze wil niet de laatste fase van  haar leven veelvuldig in het ziekenhuis doorbrengen om daar misschien te sterven. Ze wil – zolang het haar gegeven is – leven met een hoofdletter L. Zonder anderen, ook haar geliefde niet, tot last te zijn.

Spanningen
Zo’n verschil van opvatting geeft vanzelfsprekend spanningen. Via internet stuit ze op een Noorse blogger die eveneens de dood in de ogen kijkt. Ze raken met elkaar in contact en op een dag besluit Hélène om naar het hoge noorden af te reizen. Zonder Mathieu. Zonder af te wachten of ze te horen krijgt dat ze een transplantatie kan krijgen.

Ruimte
Ze kiest voor ruimte, voor lucht. Ruimte in haar hoofd om na te denken, ruimte om alleen te zijn, ruimte om te genieten van een andere omgeving. Los van haar vertrouwde omgeving die goed bedoeld, maar vaak zo onhandig en onbeholpen reageert op haar situatie. “De levenden begrijpen de stervenden niet,” zegt Bent, de blogger bij wie ze mag verblijven. Ze mag gebruik maken van de hut bij zijn woning aan het water. Daar leeft ze op, het gezelschap van de oudere man, die ook stervende is. Ze zwemt in het meer, maakt wandelingen en voert met Bent die als geen ander haar taal verstaat gesprekken over leven en dood.

Eerste vlucht
Bij alles wat ze doet, zoekt ze fysiek haar grenzen op wat zeer realistisch in beeld wordt gebracht. Als het een keer bijna misgaat, besluit Mathieu, die lijdzaam moest toestaan dat zijn  geliefde Frankrijk verruilde voor de Noorse fjorden en die voor zijn gevoel daarna letterlijk op afstand is gehouden, de eerste vlucht naar Noorwegen.

Leven en dood
Weer herenigd valt het Mathieu zwaar om te zien dat zijn grote liefde met Bent een band heeft opgebouwd voor het leven dat nog test. Iets wat hem niet gelukt is, omdat hij zich te zeer focuste op hoe hij het leven van Hélène wilde inrichten en te weinig op hoe zij de dood tegemoet wil treden.

Tranen
Wat vervolgens nog gebeurt, verklap ik uiteraard niet. Het zorgde in ieder geval voor tranen bij mij en mijn steun en toeverlaat. Natuurlijk ook omdat het verhaal voor ons herkenbare elementen  bevat en omdat sommige vragen die in de film worden gesteld bij vlagen ook in onze hoofden opkomen. Zonder dat we er overigens antwoorden op hebben…

Ander perspectief
Wat ook logisch is. De meeste levensvragen zijn immers niet gemakkelijk te beantwoorden. Het is fijn  én geruststellend dat er films (en boeken, schilderijen en muzieknummers) zijn die je dan een mogelijke oplossing laten zien voor problemen die op het eerste gezicht onoplosbaar lijken. Alsof je een foto wordt getoond vanuit een bepaalde invalshoek en je de dagen erna hetzelfde beeld wordt getoond vanuit een ander perspectief.

Ski-ongeval
Wat “Plus que jamais” mede zo de moeite waard maakt, is – naast het thema en de wonderschone Noorse natuur – de magistrale acteerprestatie van zowel Vicky Krieps (Hélène) als Gaspard Ullliel (Mathieu). Saillant en droevig is dat laatstgenoemde, die zo graag het leven van zijn filmgeliefde wilde verlengen, in werkelijkheid in januari zelf reeds op 37-jarige leeftijd het leven verloor bij een noodlottig ski-ongeval. Niet meer dan logisch dat de de film aan hem is opgedragen.