Enkele dagen geleden brak de lente weer aan. Het seizoen waarin alle vogels fluiten en een ei leggen, de koeien dansen van geluk, omdat ze de wei weer in mogen en de terrassen vol stromen. De lente staat symbool voor vruchtbaarheid, nieuw leven en de liefde. Niet voor niets zeggen we “Spring is in the air”, hebben we het over lentekriebels en ben je ‘in de lente van je leven’ wanneer je jong bent. De lente brengt ook letterlijk leven in de brouwerij. Want traditiegetrouw brengen de meeste brouwerijen in ons land ter gelegenheid van de lente een voorjaarsbier op de markt, de zogenaamde lentebok. Na mijn diagnose “hersentumor” in augustus 2021 leefde ik ruim een jaar alcoholvrij, totdat een vriend van me mij onverwacht verleidde met bubbels. Vanaf dat moment offer ik van tijd tot tijd weer – in bescheiden mate – aan Bacchus. Het leek me toepasselijk om rondom het aanbreken van de lente het glas weer eens te heffen, ditmaal gevuld met Lentebok. Proost op het leven!

Traditie
Voorjaarsbieren hebben een lange traditie in Nederland, ook voor de oorlog al presenteerden veel brouwers een lentebier. Toch lag de nadruk in de recente geschiedenis altijd op het bier dat in het najaar als herfstbok wordt gelanceerd. Net als de herfstbok is de lentebok een relatief licht bier. Een opvallend verschil met de herfstbok is de kleur: lentebok is meestal blond van kleur, herfstbok heeft een donkere robijnrode tint. In de smaak is er meer ruimte voor fruitige ondertonen en hop. Lentebier wordt traditioneel vanaf de vastentijd tot mei verkocht.

Alcohol en hop
De geschiedenis van de lentebok gaat ver terug in de tijd. Heel lang wisten brouwers niet precies hoe het gistingsproces van bier verliep. Wat ze wel wisten was dat bier dat gebrouwen werd in de warme (zomer)maanden veel eerder bedierf dan bier gebrouwen in de koele maanden. En dus brouwde men vooral in de herfst, winter en vroege lente. Aan het einde van de lente brouwde men dan nog een paar brouwels met meer alcohol en hop. Hierdoor bleef het namelijk tot de zomer goed genoeg om te drinken. Deze traditie werd later omgedoopt tot de lentebok. Die naam gebruiken we pas sinds een paar decennia.

Lenteviering
Behalve met bier wordt het aanbreken van de lente met tal van tradities en gebruiken gevierd zoals bijvoorbeeld het paasvuur en de Pinksterblom. Symbolen die met vruchtbaarheid en de lente in verband worden gebracht, zijn onder andere de meiboom, de paashaas en (diens) eieren. De paashaas hoort natuurlijk vooral bij de viering van Pasen – over twee weken is het weer zover – maar is ook een typisch lenteverschijnsel. Volgens een mythisch verhaal draagt de paashaas een mandje met eieren op zijn rug. Hij verstopt die eieren ergens in de tuin of op een andere plek waar de kinderen ze mogen zoeken op de ochtend van eerste paasdag. Vaak zijn het dan trouwens chocolade eieren om het voor de kinderen extra feestelijk te maken. Je kan de lente overigens ook op een gezondere manier in huis halen door met ingrediënten te koken die dit seizoen extra lekker zijn zoals asperges of courgettes.

Zomertijd
Het woord lente is afgeleid van lang en heeft betrekking op het lengen van de dagen (“lengte”). Daar draagt natuurlijk ook de invoering van de zomertijd aan bij, die gek genoeg altijd in de lente en herfst wordt ingevoerd respectievelijk afgeschaft. Net zoals de Oktoberfeste – als we het toch over bier hebben – grotendeels in september plaatsvinden. Gisteren was het trouwens weer zover. Werden we midden in de nacht beroofd van een uur slaap waardoor het ‘s avonds (een uur extra) langer licht blijft. In de nacht van 29 en 30 oktober worden we weer gecompenseerd van het uurtje slaaproof.

Stralend
De zomer is het seizoen met – nu nog – de meeste zonuren waardoor niet alleen de zon, maar ook de mensheid veelvuldig straalt. Het leven speelt zich grotendeels buiten af en alles ziet er anders uit als de zon schijnt. De grote ofwel de zomervakantie biedt velen de gelegenheid om optimaal van dit seizoen en wat het ons allemaal brengt te genieten. Het is dan ook van veel mensen het favoriete seizoen.

Grauwe somberheid
Persoonlijk vind ik – na de lente – de herfst mijn favoriete jaargetijde. Na de vrolijkheid van de lente – die je volgens een stadgenoot van me zelfs kan zien in de ogen van een tandartsassistente – en het goede leven van de zomer dient dan het verval zich weer aan. Het weer wordt guurder en de bladeren waaien van de boom, we gaan terug naar af. De grauwe somberheid van de herfst, waardoor lente en zomer des te meer betekenis krijgen, levert vaak wonderschone taferelen op in het straatbeeld.

Rijmwoord
Ronduit grappig vind ik dat ‘herfst’ wordt beschouwd als een van de moeilijkste rijmwoorden in de Nederlandse taal. En inderdaad, ik heb bijna een hele lentemiddag uit het raam zitten staren om er achter te komen dat het mij inderdaad niet lukte om op herfst te rijmen.

Allergisch voor sneeuw
Na de herfst komt de winter, het seizoen waar ik de minste affiniteit mee heb. Ondanks dat ik in de winter het levenslicht zag. Ik haat de kou, ben allergisch voor sneeuw en zie in geen enkel opzicht de lol in van ijspret. In de wintermaanden kruipen de dieren in het wild in hun hol, sommige houden zelfs een winterslaap en eigenlijk doet de mens niets anders. We komen door de kou minder vaak buiten en hebben minder contact met de medemens. Tenzij je – het is en was niet aan mij besteed – er genoegen in schept om de kou te trotseren op de schaatsbaan of de skipiste. Ik ben ook nog nooit op wintersport geweest en dat gaat niet meer gebeuren ook…

Negatieve zaken
In veel (klassieke) verhalen wordt de winter voorgesteld als een persoon en/of geassocieerd met negatieve zaken, zoals de dood en het ontbreken van elke hoop. Deze negatieve associaties komen overigens niet zomaar uit de lucht vallen. In het algemeen is de sterfte immers het grootst in het 1e kwartaal, dus grotendeels in de winter.

Winterdepressie
Het wisselen van de seizoenen is bij sommige mensen ook van invloed op hun gemoedstoestand. Wellicht als gevolg van het geringe aantal zonuren kan de winter een bepaald soort neerslachtigheid veroorzaken. Wanneer deze neerslachtigheid ernstige vormen aanneemt, spreekt men van een winterdepressie.

Flora en fauna
God – ervan uitgaande dat hij bestaat – schiep de vier seizoenen niet voor niets. Ze beïnvloeden het leven van alle schepselen op aarde. Seizoenen beïnvloeden het weer en daardoor ook de landbouw. Seizoenen beïnvloeden het menselijk ras en ze beïnvloeden alles waar we ons aan overgeven. Het is  ook geen toeval dat de natuur en alle flora en fauna zich aanpassen aan de seizoenen met elk hun specifieke kenmerken.

Vivaldi
De seizoenen vormen, met alle symboliek die bij ze hoort, zowel vroeger als nu, tevens een onuitputtelijke inspiratiebron voor creatievelingen. Het meest bekende voorbeeld daarvan is ongetwijfeld het muziekstuk ‘De vier jaargetijden’, een cyclus van vier vioolconcerten gecomponeerd door Antonio Vivaldi. Hij voltooide dit werk in 1723. De eerste concerten werden elk vernoemd naar een seizoen.

Quattro stagioni
Niet alleen in de muziek, ook op het culinaire vlak werkten de vier seizoenen inspirerend. De pizza Quattro Stagioni – Italiaans voor vier jaargetijden- is een pizza die is ingedeeld in vier kwarten; de pizzabakker mag vervolgens naar eigen inzicht de verschillende delen opvullen. Vaak worden hiervoor producten uit de regio gebruikt. Voor de zomer zijn dat veelal olijven, mozzarella en tomaten, voor de winter ham, voor de herfst paddenstoelen en voor de lente artisjokken. Dit kan dus per regio of per restaurant verschillen. Het heeft waarschijnlijk alles te maken met mijn culinaire barbaarsheid en de restaurants die ik in mijn leven heb bezocht dat het mij eerlijk gezegd nooit is opgevallen dat de Quattro Stagioni verschillende soorten vullingen heeft.

Levenslijn van Hert
Van eten gaan we weer terug naar drinken. Enige tijd geleden verbleven mijn lief en ik een weekend in het pittoreske Putten voor een ontmoeting met mijn Oegandese vriend Joseph die voor even in Nederland was. In het hotel waar we verbleven, schonken ze de bieren van de lokale Hert Brouwerij. Een verzameling bieren om mooie momenten en meesterlijke mijlpalen in het leven te vieren, tezamen door de brouwerij haar ‘Levenslijn’ genoemd. Ik kon de uitdaging niet weerstaan om alle ‘levensbieren’ van Hert te proeven.

  

Hop doet leven
Ik begon de proeverij op vrijdagmiddag met een ‘Hopvol Leven’, een Indiase Pale Ale waaraan een hoop hop is toegevoegd. Met een prettig pittige nasmaak waardoor je onmiddellijk wilt doorhoppen naar de volgende. Dat deed ik dus niet…

Nieuw leven inblazen
Na mijn eerste kennismaking met de Puttense brouwerij vond ik het tijd om mijn proeverij ‘Nieuw Leven’ in te blazen. Een Weizen, gebrouwen volgens het Duitse Rheinheitsgebot. Het troebele van de tarwemout en het kruidige karakter van de gist zorgen voor een heerlijk fruitige smaak. Voor mij stond het biertje symbool voor het nieuwe (lees: andere) leven met al mijn beperkingen dat ik tegenwoordig noodgedwongen leid.

Lichtheid van het bestaan
Wellicht als gevolg van de reeds tot mij genomen alcohol – twee flesjes bier vallen tegenwoordig wat zwaarder dan vroeger – werd ik tijdens het avondmaal wat emotioneel en realiseerde ik me plots dat mijn nieuwe leven niet altijd over rozen gaat. Tijd dus voor een ‘Zwaar Leven’. Een goudgele Tripel die wat zoeter en lichter van smaak is. De honing, koriander en sinaasappelschillen zorgen voor een lichtpuntje. Zoals ook elk zwaar leven de lichtheid van het bestaan met zich meedraagt. En dat ervaar ik gelukkig ook nog dagelijks.

Dorpse gezelligheid
De volgende dag namen we Joseph mee naar ons hotel. Uiteraard dronken we toen ook samen even op het leven. Ik koos voor ons beiden een ‘Dorps Leven’. Een blond biertje van gerstemout en tarwemoet dat je snel opdrinkt. Klopt, we namen er dan snel nog eentje. De honing en sinaasappelschillen zorgen voor de zoetfrisse smaak van dorpse gezelligheid. Een beter biertje om in Putten met mijn Oegandese drinkebroeder te drinken bestaat er niet!

Lang zal die leven
Nadat we Joseph weer hadden teruggebracht naar zijn gastgezin besloten mijn lief en ik in het hotel de dag met een laatste drankje. Uitsmijter voor mij was de ‘Lang Zal Die Leven’. Een feestelijk Amberbiertje, gebrouwen op ambachtelijke wijze, met nagisting op fles. Met een fris bittere afdronk en heerlijk hoppige smaak om het leven te vieren.

Panta rhei
En daarmee was in feite de cirkel rond. Zoals het ook na deze lente weer lente zal worden. Alles gaat verder, alles is in beweging. Panta rhei! Begonnen met de ho(o)p die doet leven en eindigend met de wens dat het leven (dat rest) – ‘nieuw’, zwaar en ‘dorps’, oftewel kort en krachtig tegelijk – nog maar lang mag duren. Santé! Op de lente…